Czym jest kompensata faktury i kiedy można z niej skorzystać?

Wzajemne transakcje między kontrahentami mogą być rozliczane w różny sposób, a więc zarówno bezgotówkowo, jak i gotówkowo. Do tych pierwszych technik zaliczany jest między innymi przelew, ale również kompensata faktury, kiedy obie strony wobec siebie są wzajemnie wierzycielem i dłużnikiem. Na czym polega ta metoda i kiedy można z niej skorzystać? Podpowiadamy. 

Co to jest kompensata faktury?

Kompensata faktury występuje, wtedy kiedy kontrahent jest jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem drugiego. To więc sytuacja, w której dwóch przedsiębiorców ma wobec siebie zobowiązania. W kodeksie cywilnym kompensata faktury nazywana jest potrąceniem. Warunki, w których możliwe jest takie potrącenie, określa artykuł 498 kodeksu cywilnego.  

Zgodnie z jego zapisami kompensowanie wzajemnych rachunków jest możliwe w sytuacji, kiedy obie strony transakcji jednocześnie są dłużnikami i wierzycielami. Dodatkowo obie wierzytelności objęte rekompensatą muszą być wymagalne, a więc w razie jakichkolwiek problemów mogą być dochodzone na drodze sądowej. Wierzytelnością powinny być pieniądze lub rzeczy o takiej samej wartości. 

Rekompensata jest dokonywana do wysokości niższej wierzytelności. Dokładny opis artykułu 498 znajdziemy na przykład na stronie https://pragmago.pl/porada/kompensata-faktury-co-oznacza-i-kiedy-jest-mozliwa/. Jeśli wszystkie te warunki zostaną spełnione, wówczas zachodzi kompensata ustawowa, a więc wystarczą jedynie oświadczenia spisane przez obie strony, aby mogły się one rozliczać się w taki sposób. 

Kiedy nie można skorzystać z kompensaty faktury?

Kodeks cywilny wskazuje również przypadki, kiedy kompensata nie jest zgodna z prawem i nawet w trybie umownym, przedsiębiorcy nie powinni rozliczać się za pomocą tej metody. Mowa tutaj o wierzytelnościach niewymagalnych, przeterminowanych, zajętych oraz na dostarczenie środków utrzymania czy z czynów niedozwolonych. Przedsiębiorcy nie mogą rozliczać się za pomocą kompensaty również w sytuacji wierzytelności wyłączonych z potrącenia na podstawie odrębnych przepisów. 

Jak powinna wyglądać umowa kompensaty?

Umowa kompensaty powinna wyglądać podobnie jak każda inna umowa, a więc w jej górnej części muszą znaleźć się dane obu stron, a także data i miejscowość, w której został sporządzony dokument. Żeby uniknąć jakichkolwiek nieścisłości, warto poniżej zawrzeć tytuł dokumentu. Następnie należy umieścić w nim tabelę, w której będą wyszczególnione wszystkie należności i zobowiązania. 

Bardzo ważne jest, aby każda z pozycji była opisana numerem, datą i nazwą dokumentu, z której wynika, a więc na przykład faktury VAT. Przy każdej z pozycji należy wpisać kwotę zobowiązania i należności. Pod tabelą z kolei podsumować łączną kwotę należności i zobowiązań, a następnie określić sposób, w jaki będzie uregulowana pozostała część zobowiązania nieobjęta kompensatą.